Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı
Artık teknolojik araçların kullanılmadığı bir dünya görmek ve televizyon, akıllı telefon, tablet, bilgisayar gibi araçların girmediği ev düşünmek mümkün değil. Teknoloji çağında olduğumuz için teknolojik araçların yaşamamızda çok önemli bir yeri olmasını yadsıyamayız. Böyle olunca özellikle çocuklarda teknoloji bağımlılığı gibi yeni bir problem çıkıyor karşımıza.
Aslında problem, bu araçları kullanmaktan ziyade bu araçları nasıl kullandığımız. Öncelikle bu araçların birer nesne olduklarını ve gerçeklerinin yerine geçemeyeceklerini kabul etmeliyiz.
Önemli olan ebeveynlerin bunu kanıksamış olması ve çocuklara bu şekilde rol model olmaları. Bu araçların bilgiye ulaşmada birer köprü olduklarını veya bazen hoşça vakit geçirmek için bazen iletişim amaçlı yararlanıldıklarını çocuklarımıza özellikle önce kendimize kabul ettirmeliyiz.
Eğer doğru kullanılırsa faydalı olur fikri mutlaka çocuklara aşılanmalıdır. Tamamen uzak tutmak veya uzak durmak mümkün değil artık günümüzde.
Çocuklarda Teknolojinin Faydaları
Hatta yapılan araştırmalar, uygun ve doğru kullanımda teknolojik araçların, internet kullanımının;
yaratıcılığı geliştirdiği,
dikkati arttırdığı,
görsel zekayı geliştirdiği,
hızla gelişen ve değişen dünyaya uyumu kolaylaştırdığı,
problem çözme becerilerini arttırdığını,
görsel bilgileri işlemede katkısı olduğunu ortaya koymuştur.
Fakat mesele çocuklardan önce ailelerin internet kullanımı konusunda bilgili olması gerekmektedir.
Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı için nasıl önlemler alabiliriz
Ailelerin teknolojik araçları kullanımı ve internet kullanım tarzı, süresi, ne amaçla kullandıkları çocuklara örnek olmaktadır. Sonuçta çocuğun her şeyde olduğu gibi model aldığı kişiler çevresindeki büyüklerdir. Bir bebeğin bile telefonda nasıl parmaklarını kaydırdığına hepimiz şahit olmuşuzdur. Sürekli gördüğü şeyi çocuk tabi ki tekrarlar ve merak edip yapmak ister. Özellikle renk, ses, ritim ve hareketin bir arada olduğu reklamlar, müzik klipleri çocukların çok ilgisini çeker ve kendisini izlemekten alıkoyamaz. Ama reklamlarda kullanılan bilinç altı uyaranların çocukların tutum ve tavırlarını etkilediği yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Eğer çocuğunuz müzik kliplerini veya reklamları kontrolsüzce izliyorsa verilmeye çalışılan her türlü mesajı kalıcı olarak kaydedebilir. Böylece öfke, korku gibi duyguları daha yoğun yaşayabilir. Şiddet eğilimleri artabilir ve sosyal ilişkilerinde özellikle akran ilişkilerinde zorlanabilir. Bunları az çok tahmin edebiliriz zaten.
Ekran Bağımlılığının Zararları Nelerdir
Teknolojinin çocuklar üzerinde nasıl bir etkisi olduğuna dair yıllardır araştırmalar yapılıyor. Tabi teknoloji çok hızla ilerlediği için yapılan araştırmalarda sürekli değişiyor ve gelişiyor. 2 ve 3 yaşındaki çocuklarla yapılan araştırmalarda, bir hafta ekranla zaman geçiren çocukların bilişsel, sosyal ve davranışsal testleri daha az ekranla vakit geçiren çocuklara nazaran daha zayıf çıkmış. Tam tersi de araştırılmış. Sosyal, bilişsel veya davranışsal problem yaşadığı için daha fazla ekrana gitmiyor çocuklar. Yani ekran sakinleştiriyor öfkeli olduğu için veya dikkatini veremiyor zaten çok hareketli gibi söylemlerle gelen ailelerin durumlarını çürütüyor bu çalışmalar. Ekranla geçirilen zamanın çocuklarda
Daha aktif,
Daha öfkeli,
Dikkatini veremeyen,
Sosyalleşmekten kaçan çocuklar haline gelebileceğini buluyor araştıranlar. Tam burada daha önce yazdığım çocuğunuzun sosyal ve duygusal gelişimi isimli yazımı da okuyabilirsiniz.
Peki teknolojiyi nasıl kullanalım ve çocuklarımız kullanırken nelere dikkat edelim. Öncelikle 2 yaşından önce hiçbir şekilde bebeklerin internet, bilgisayar veya televizyonla karşılaşması doğru değil. Gerçek oyun kültüründen alıkonamaz çocuklar. Ekran tabi ki bunun önüne geçer. Artık yağ satarım bal satarım oynayan çocuk sayısı ne kadar az. Çocuklar oyun kurmayı bile beceremez oldular. Anne ve babalar kendi çocukluğunda oynadığı oyunları öğretmiyor artık çocuklarına. İlgilenmiyorlar ya da ilgilenmek istemiyorlar. Belli ki çoğu ailenin de kolayına geliyor ekran karşısında yemek yedirmek, çocuğunun eline sussun diye telefon, tablet vermek.
Teknoloji bağımlılığı nedir ve teknoloji bağımlılığının detaylı belirtileri yani ne zaman bağımlı ifadesi kullanılır ve neler yapılmalıdır bu konuları Yeşilay’ın resmi sitesinden de okuyabilirsiniz.
Çocuklarda Telefon Bağımlılığı İle Nasıl Baş etmeli
Teknoloji aracılığı ile sunulan bilgileri çocuklar 15. Aydan sonra anlamaya başlıyorlarmış. Ama bu zamanlarda da ebeveynlerin hep yanında olması gerekli. Tercih edilmesi gereken programlar hem dil hem de görsel becerileri arttıran oyun veya çizgi filmler olabilir. Ses ve ekran ışığı en kısıkta olmalı, içerikler basit, sade ve anlaşılır olmalıdır. Özellikle küçük çocukların ve bebeklerin uykuya ihtiyaçları fazladır. Uykuya geçmeden en az 1-2 saat öncesinde teknoloji kullanımı sonlandırılmalıdır. Görüntülerin ve uyaranların çok hızlı geçmesinden dolayı çocuklar sakinleşemez ve gevşeyemezler.
Göz sağlığı açısından ekrana uzaklık en az 45cm. olmalıdır. Süre hakkında çocuklara önceden bilgi verilmelidir. Önerilen süre 30 dakikadır. Ödül olarak televizyon, tablet kullanılmamalıdır. Bu daha çok özendirici hale getirir olayı.
Unutmayın ki zararlı olan teknoloji değil teknolojinin yanlış kullanımıdır. Dolayısıyla çocukların teknoloji ile ilişkisi belirlenirken bilişsel, duygusal, sosyal ve fiziksel gelişimi, ihtiyaçları mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Teknolojinin yanı sıra çocukların doğada vakit geçirmesi ve doğada etkinlik yapmasının, çocuk üzerindeki etkileri konulu yazımı da okumanızı tavsiye ederim.