Özgüven Eksikliği Nedir? Özgüven Duygusu Ne Zaman Oluşmaya Başlar?
Özgüven duygusunu, kişinin kendi yeteneklerini ve duygularını tanıması, kendini sevmesi ve kendisine güvenmesi diye açıklayabiliriz. Özgüven eksikliği de kişinin kendisini tanımaması ve güvenmemesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Çocuğunuza güven duygusunun temelini doğumdan hemen sonra ilk aylarda atmaya başlarsınız farkına varmadan. Bebeklik döneminde çocuğunuzun anne ve babasıyla arasında kurduğu ilişki, onun gelişiminde oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Bu dönemde kişilik gelişimi de oldukça önemli bir mevzu. Bununla ilgili Çocuk gelişimi ve kişilik oluşumu isimli yazımı da okuyabilirsiniz.
Güven Duygusu Nasıl Gelişir?
Annenin, babanın ve çevresindeki kişilerin bebeği gördüklerindeki yüz ifadeleri, özellikle ses tonları bebeğin özgüvenini etkiler. Acıktığında doyurulması, altı kirlendiğinde temizlenmesi, bebeğe iyi bakılması ve hoş davranılması öz güveninin gelişmesine katkıda bulunur. Çocuğunuzda özgüven eksikliği yaratmamak için onu fiziksel ve duygusal ihmal etmemeniz oldukça önemli. Çocuğunuzun ilk karşı karşıya geldiği sosyal çevre ailesi olduğundan çocuğun fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının ne kadarının ve nasıl giderildiği onun gelişiminde önemli olmaktadır. Çocuğunuz ait olduğu çevreye göre duygu ve davranışlarını şekillendirir dolayısıyla özgüven duygusu ailede oluşmaktadır.
Aile içinde sevildiğini gerçekten hisseden, ihtiyaçlarının giderildiğini ve değerli bulunduğunu hisseden çocuk etrafından gelecek olumsuz tepkilerden çok fazla etkilenmeyecektir veya etkilense bile bu durumla kolaylıkla baş edebilecektir.
Çocuğunuzun Güven Duygusunu Kazandırmak İçin
Değerli olduğunu hissettirin: Çocuğunuza sizin için ne kadar önemli olduğunu hissettirin ve ona söyleyin. Ona olan sevginizin başarı ya da başarısızlıklarına bağlı olmadığını, sizin için ne kadar önemli olduğunu ve onu ne kadar sevdiğinizi sık sık söyleyin. Sadece başarılı olunca sevdiğinizi sanmasın. Beraber vakit geçirmek onu değerli olduğunu hissettirmenin bir başka yoludur. Beraber eğlenerek evde egzersiz yapalım adlı yazımı okuyabilirsiniz bunun için.
Duygularına önem verin: Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerine önem verip gün içinde veya akşam gördüğünüzde “Bugün seni mutlu eden ne oldu?” “Bugün canını sıkan bir şey var mıydı?”
Mantıklı ve kesin kurallar koyun: Güven oluşturmak için en etkili yöntem kazanılmış değerlerdir. Örneğin; “oyunun bittikten sonra oyuncaklarını kutuya geri koymalısın” gibi bir yönerge, çocuğunuzun sorumluluk ve iç kontrolü öğrenmesine yardımcı olacaktır. Açıkçası sert ve sıkı disiplin değil, açık ve sınırları kesin olan kurallar koymak mantıklıdır. Çocuğunuz bir şekilde bunlarla başa çıkmayı öğrenecektir.
Becerisine dayalı ve ulaşabileceği isteklerde bulunun: Düşündüğünüzün aksine aslında çocuğunuz kendisinden bir şeyler yapmasını istemenizden hoşlanır. İstediğiniz şeyi yaptıklarında ise kendisini başarılı ve gururlu hisseder. Çocuğunuzun karakterine ve becerisine uygun şeyler isterseniz, çocuğunuzda zorlanmadan isteklerinizi gerçekleştirecek ve mutlu olacaktır. Bunları gerçekleştirince ona olumlu yaklaşmanız çok önemli tabi. Çocuğunuzdan beklentilerinizi onun seviyesinin üstünde tutmamaya çalışın. Yapabileceği hedefler koyun ve bu hedefleri başarmasında çocuğunuza yardımcı olun.
Çeşitli ve farklı deneyimler yaşatın: Çocuğunuza öz güven kazandırmada en iyi yöntem, değişik ve farklı deneyimler yaşatmaktır. Örneğin sadece basketbol oynayan ve bunu istediği gibi beceremeyen çocuğunuz ‘ben spor yapamıyorum’ diye yanlış bir sonuca varabilir. Başka sporları veya başka dalları deneyebilir. Sadece spor değil belki sanata eğilimi olabilir. Daha fazla deneyim sahibi olup kendini deneyebilir. Bu yüzden çocuğunuzun kendisini anlaması için çok çeşitli dallarda fazlaca deneyim sahibi olması için fırsat tanıyabiliriz. Böylece özgüven duygusunu geliştirmesine yardımcı olabilir ve özgüven eksikliği için ortam hazırlamamış oluruz.
Çocuklarda Özgüven Eksikliği İle İlgili Bir kitap Önerim Var:
Çekinme ve kendine güven üzerine bir öykü, Çok Utanıyorum!-Pedagojik Öyküler Dizisinden
Kalabalık karşısında konuşmak, şarkı söylemek, şiir okumak, hatta sınıfta parmak kaldırmak birçok çocukta utanma duygusu yaratır. Yanlış yapmaktan, alay konusu olmaktan ya da kendilerine gülünmesinden korkan çocuklar, bu durumu iç dünyalarında çekingen davranışlar geliştirerek çözmeye çalışırlar. Ancak özgüven gelişimi konusunda erken yaşlarda yaşanan sıkıntılar ilerleyen dönemlerde de çocuğunuzun karakteri üzerinde belirleyici niteliktedir. Bu hikâye ile aile, yakın çevre ve öğretmenlerin, bir çocuğun özgüvenini kazanmasında ne kadar büyük bir rolü olduğunu göreceksiniz. (Tanıtım bülteninden)